واکنش‌ها به کشته شدن قاسم سلیمانی در حمله آمریکا

مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا در گفتگو با فاکس نیوز گفته علت کشتن قاسم سلیمانی در حمله شب گذشته در بغداد متوقف کردن نقشه او برای یک حمله بزرگ علیه آمریکا بوده است.

آقای پومپئو که پیش تر هم وجود یک "تهدید فوری" را علت حمله به کاروان حامل قاسم سلیمانی در بغداد خوانده بود جمعه شب در گفتگو با فاکس نیوز تاکید کرد که نمی تواند از جزییات بیشتر اطلاعات و شواهدی که مبنای کشتن قاسم سلیمانی قرار گرفته سخن بگوید اما یقین دارد که این اقدام مانع از بروز یک آسیب بزرگ متوجه نیروهای آمریکایی شده است.

با وجود این، دموکرات‌ها می‌گویند کاخ سفید نه تنها درباره این "تهدید فوری" با کنگره مشورت نکرده بلکه در ارایه شواهدی که این ادعا را پشتیبانی کند اقدامی نکرده است.

BBCCopyright: BBC

نمایندگان کنگره آمریکا، مقام‌های سیاسی و نظامی سابق این کشور در گفتگو با رسانه‌های منتقد دولت دونالد ترامپ از نگرانی خود نسبت به درگیری نظامی قریب الوقوع میان تهران و واشنگتن سخن می گویند.

مجید تخت روانچی، سفیر دائم ایران در سازمان ملل متحد جمعه شب در گفتگو با شبکه سی‌ان‌ان از پاسخ نظامی به حمله هوایی دیشب آمریکا در بغداد سخن گفته و کشتن قاسم سلیمانی را یک جنایت اشکار و تروریستی خوانده است.

همزمان بسیاری از نمایندگان دموکرات کنگره از نبود شواهد کافی برای قوبل ادعای پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا سخن گفته اند که مدعی شده اند "تهدید فوری و حمله قریب الوقوع" علت اقدام آمریکا و حمله به کاروان حشد شعبی بوده است.

جیمز کلپر، رئیس سابق سازمان ملی اطلاعات آمریکا هم به سی ان ان گفت که برای او سخت است باور کند که "دولت دونالد ترامپ طی سه سال گذشته بارها گزارش نهادهای اطلاعاتی و جاسوسی ایالات متحده را مخدوش و بی اعتبار خوانده و حالا به یک باره شواهد و اطلاعات دستگاه های اطلاعاتی را مبنای این حمله قرار داده است".

لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا در دوران باراک اوباما به شبکه سی ان ان این کشور گفته از نظر او قتل هدفمند قاسم سلیمانی تنش میان واشنگتن و تهران را به جایی سوق داده که خطر درگیری نظامی میان دو کشور را طی چهل سال گذشته (از زمان انقلاب اسلامی به بعد) به بالاترین حد رسانده است.

در سخنانی مشابه، سوزان رایس، مشاور امنیت ملی باراک اوباما هم نسبت به درگیری نظامی میان ایران و آمریکا هشدار داده و نسبت به منطق پشت حمله دیشب آمریکا در بغداد ابراز تردید کرده است.

آدام اسمیت، عضو کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا به شبکه سی ان ان گفته به عنوان یکی از نمایندگانی که مستقیما با امور نظامی سر وکار دارد هیچ گاه در مورد حمله و نقشه برای قتل هدفمند قاسم سلیمانی با او مشورتی نشده و به او اطلاعی داده نشده بوده است.

این نماینده دموکرات در گفتگو با شبکه سی ان ان این پرسش را طرح کرد که آیا کشتن قاسم سلیمانی واقعا از تهدید علیه نیروهای آمریکایی خواهد کاست؟

به گفته آقای اسمیت از زمان خروج آمریکا از برجام تنش میان واشنگتن و تهران تنها رو به افزایش بوده و معلوم نیست که آیا آقای ترامپ و دولت او برای مواجهه با این افزایش تنش نقشه و سیاست مشخصی دارد یا خیر؟

آقای اسمیت همچنین در واکنش به اعزام بیش از 3000 نیروی جدید به منطقه گفت: "این یعنی اعزام سه هزار هدف بالقوه دیگر!"

ژنرال مایک میلی - رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفته نهادهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا به داده های مستدلی دست یافته بودند که به گفته او نشان می داد قاسم سلیمانی درصدد برنامه ریزی برای حمله به نیروهای آمریکایی در منطقه داشته است.

این فرمانده آمریکایی توضیحی درباره جزییات این اطلاعات نداده اما گفته بعد از سبک و سنگین کردن این اطلاعات پنتاگون به این نتیجه رسیده بوده که در صورت اقدام نکردن ممکن است بعدا مقصر شناخته شود.

این ژنرال میلی گفته تهدید علیه نیروهای آمریکایی همچنان وجود دارد و برای مقابله با آن پنتاگون علاوه بر اعزام بیش از 3000 نیروی جدید به منطقه، به پایگاه نظامی خود در ایتالیا هم آماده باش داده تا در صورت لزوم به حمایت از نیروهای مستقر در عراق و سوریه بپیوندند.

با وجود این کارشناسان نظامی در رسانه های آمریکایی چون شبکه ملی رادیوهای این کشور - ان پی آر - این پرسش را طرح کرده اند که پاسخ متعارف به یک حمله قریب الوقوع به نیروهای آمریکایی معمولا حمله به مواضع نیروهای متخاصم است و نه قتل هدفمند یک فرمانده نظامی.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، هشدار داده است که "چرخه خشونت" کنونی در عراق پیش از آنکه غیر قابل مهار شود باید متوقف شود.

او گفته یک بحران دیگر می‌تواند سال‌های سال تلاش برای ثبات عراق را به خطر بیندازد.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین گفته تشدید مداوم تنش تهدیدی برای کل منطقه است. او افزوده: "مردم منطقه حق زندگی در صلح را دارند."

روابط عمومی سپاه اعلام کرده است که تشییع جنازه قاسم سلیمانی طی چند روز آینده و در شهرهای مختلف ایران برگزار خواهد شد.

بنا به اطلاعیه سپاه پس از انتقال جنازه قاسم سلیمانی به خاک ایران، او روز یکشنبه در مشهد و در اطراف آرامگاه امام هشتم شیعیان تشییع می‌شود.

پس از آن هم در روز دوشنبه مراسمی در تهران برنامه‌ریزی شده است.

سرانجام قرار است روز سه‌شنبه قاسم سلیمانی در کرمان تشییع و خاکسپاری شود.

دونالد ترامپ بدون پاسخ به سوالات خبرنگاران سخنرانی کوتاه خود را پایان داد.

مقام های مختلف جمهوری اسلامی بلافاصله بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه، در پیام‌هایی این حادثه را محکوم کردند. پیام‌های آنها عمدتا حاوی اظهار تاسف از کشته شدن آقای سلیمانی و تعریف و تجمید و ستایش اغراق‌آمیز او بود. بیشتر آنها او را با الفاظی چون ایثارگر، مجاهد بزرگ، شهید زنده، ذخیره ارزشمند اسلام، سردار سپهبد، سردار سرافراز، اسوه خط اول جهاد، سرمایه نمادین و فرمانده شجاع توصیف کردند.

پیام‌های تسلیت مقام‌های مختلف جمهوری اسلامی از رهبر تا رئیس‌جمهور و فرماندهان سپاه، یک وجه مشترک دیگر هم داشت. همه آنها حاوی تهدید بود؛ تهدید به انتقام و خون‌خواهی و وعده ادامه راه قاسم سلیمانی. حتی آیت‌الله خامنه‌ای در حکم انتصاب اسماعیل قاآنی به ریاست نیروی قدس سپاه گفته برنامه نیروی قدس عینا همان برنامه دوران فرماندهی قاسم سلیمانی خواهد بود.

به نظر می‌رسد مقام‌های مختلف حکومت ایران با تاکید بر نقش قاسم سلیمانی برای ایجاد امنیت در منطقه خاورمیانه و مبارزه با داعش قصد تحریک احساسات وطن‌دوستانه و به دست آوردن همدلی افکار عمومی جامعه ایران را داشته باشند؛ جامعه‌ای که در هفته‌های اخیر با یکی از بی‌سابقه‌ترین سرکوب‌های سیاسی تاریخ مدرن ایران روبه‌رو شده است.

کشته شدن صدها نفر از معترضان آبان‌ماه مساله‌ای است که در پس‌زمینه کشته شدن قاسم سلیمانی در عراق، ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده و این سوال را به وجود آورده که آیا قاسم سلیمانی به راستی قهرمان ملی است یا بخشی از نظام سرکوبگری است که به معترضان رحم نمی‌کند. چنین پرسش‌هایی چالشی مهم بر سر راه تبلیغات حکومت ایران و اثرگذاری بر افکار عمومی است.

چاک شومر رهبر دموکرات‌های سنای آمریکا گفت: "رئیس‌جمهور اختیار اعلام جنگ با ایران را ندارد."

آقای شومر گفت که دونالد ترامپ با اعضای ارشد کنگره درباره کشتن قاسم سلیمانی مشورت نکرده بود.

او افزود که ترامپ تایید کنگره را برای افزایش نیروهای نظامی و "خصومت بالقوه طولانی مدت" نیاز دارد.

آقای شومر گفت: "این اقدام آمریکا را به جنگی بدون پایان نزدیک خواهد کرد. دقیقا جنگ بدون پایانی که رئیس‌جمهور وعده داده بود ما را به آن سمت نخواهد کشید."

او ابراز نگرانی کرد که پرسش‌های جدی درباره پایه قانونی این عملیات و پاسخ بالقوه ایران در نظر گرفته نشده باشد.

Getty ImagesCopyright: Getty Images

وزارت امنیت داخلی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که در حال حاضر "تهدیدی مشخص و موثق" علیه ایالات متحده در داخل خاک این کشور وجود ندارد.

چاد ولف، کفیل وزارت امنیت داخلی آمریکا در این بیانیه گفته است که این وزارتخانه اوضاع را زیر نظر دارد و "برای مقابله و مبارزه با هرگونه تهدیدی علیه آمریکا آماده است."

خبرگزاری رسمی عربستان از "یک منبع مسئول" در این کشور نقل کرده است که "عربستان سعودی رویدادهای اخیر عراق را که نتیجه‌ تنش‌ها و اقدامات تروریستی پیشین بوده پیگیر بوده و اعلام می‌کند قبلا نسبت به پیامدهای آن هشدار داده بود."

این مقام مسئول که نامش برده نشده همچنین گفته است: "با توجه به شناخت چالش‌ها و خطراتی که از سوی گروهک‌های تروریستی ثبات منطقه را تهدید می‌کند و توقف آن یک ضرورت محسوب می‌شود، عربستان سعودی خواستار خویشتن‌داری و تنش‌زایی و دست نزدن به اقدامات خودسرانه‌ای است که فرجام ناگواری برای منطقه در پی خواهد داشت."

در این واکنش از جامعه‌ی جهانی خواسته شده "به وظیفه خود در اتخاذ تدابیر لازم برای تضمین امنیت و ثبات این منطقه‌ عمل کند."