De maatschappelijke rekker is stilaan uitgerekt. Het land is moe

Heel het land staat stil, als omikron (of volgens de critici: het omikronbeleid) dat wil, om het maar eens met een parafrase van een oude vakbondsslogan te zeggen. De fase van de pandemie waarin we nu zitten verloopt helemaal zoals voorspeld. Door massale besmetting zitten steeds meer mensen in quarantaine. Klassen en scholen vallen uit, maar ook bedrijven krijgen het lastig. In de zorg is niet zozeer de instroom van zieken problematisch, wel de uitstroom van personeel met ziekteverzuim.

Nog maar twee weken geleden voorspelde premier Alexander De Croo (Open Vld) perfect de huidige situatie toen hij stelde dat “er weleens elders flessenhalzen kunnen ontstaan. In de reguliere ziekenhuisafdelingen, waar veel zieken tegelijk toekomen en personeel ook zelf ziek uitvalt, en ook in de rest van de economie, waar sectoren kunnen stilvallen doordat te veel mensen tegelijk ziek worden.”

Des te merkwaardiger is het dat er vrij weinig met die boodschap is gedaan. Nu komen overheid en samenleving voor een duivels dilemma te staan. Ofwel gaat het quarantainebeleid op de schop, ofwel dreigt het land echt stil te vallen. Dat is zelfs geen echte keuze meer. In het onderwijs is de situatie zo nijpend en frustrerend dat het in stand houden van de huidige regels geen reële optie meer is.

Het goede nieuws is: dat hoeft niet tot meer rampspoed te leiden. Omikron leidt tot relatief minder ziekenhuisopnames. Dat geeft manoeuvreerruimte. Helemaal geruststellend is de situatie natuurlijk niet. Ook omikron maakt nog altijd behoorlijk wat mensen ziek genoeg voor een ziekenhuisopname. 

Wat wel stoort, is dat de aanpassing van de spelregels er noodgedwongen en onder druk komt. Dat geeft een indruk van improvisatie. Als deze uitkomst toch onvermijdelijk was, dan was het debat over het versoepelen van het test- en quarantainebeleid beter al eerder gevoerd.

Maar goed, er is ook het bredere plaatje. Deze opstoot is lastig maar lijkt toch tegelijk echt wel het einde van deze fase van de pandemie aan te kondigen. Na het Verenigd Koninkrijk zal nu ook Denemarken de spoedige afschaffing verordonneren van alle coronamaatregelen. Die landen lopen maar een beetje voorop in de curve. Dat geeft de burger moed.

Het geeft ook de gelegenheid om van de nood een deugd te maken. Niets verhindert dat ook hier het debat nu snel breder gaat dan wat nodig is om de scholen te redden. Nederland duikt van een stevige lockdown meteen de ‘bevrijding’ in. Zo’n roetsjbaanbeleid is ons tenminste bespaard gebleven, maar het geeft wel te denken over wat nu ook hier zo snel mogelijk moet zijn.

De hevigheid aan weerszijden van het publieke coronadebat doet vermoeden dat de maatschappelijke rekker stilaan uitgerekt is. Het land is moe. Er is geen reden om de samenleving een dag langer op de proef te stellen dan noodzakelijk is.