Tienduizenden besmettingen per dag: contactopsporing belt enkel meest besmettelijke mensen, anderen krijgen sms
Met 60.000 besmettingen per dag wordt het voor de contacttracers onmogelijk om elk hoogrisicocontact op te bellen. Toch wordt het contactonderzoek in de mate van het mogelijke verdergezet. Om dat mogelijk te maken, schakelt het contactcenter meer en meer over op sms, zodat de telefoonlijnen beschikbaar zijn voor inkomende oproepen.
Hoe komt het dat jij geen telefoontje kreeg, maar een kennis van jou wel? En heeft dat nog zin?
De kans is klein dat je een telefoontje krijgt van een contacttracer. Als je een hoogrisicocontact had, zal het sowieso een sms zijn. Als je zelf ziek bent, hangt het af van hoe besmettelijk je bent. Hieronder lees je hoe dat precies zit.
Waarom krijgt niet iedereen telefoon?
Omdat er nu zo’n hoog aantal besmettingen is, is het onmogelijk om met de huidige capaciteit alle besmette personen en hun hoogrisicocontacten op te bellen. Stel dat een besmette persoon gemiddeld drie hoogrisicocontacten had, zouden dat nu 180.000 telefoons per dag zijn. De capaciteit in die mate opschalen op zo’n korte tijd is onmogelijk.
Daarom vervangt het contactcenter een deel van de telefoons door sms'jes, volgens een stappenplan dat de overheid op voorhand bepaalde. Op die manier kunnen de contactonderzoekers focussen op het hoogste risico voor verspreiding. Op dit moment worden positief geteste mensen die een hoge virale lading hebben, en daardoor het meest besmettelijk zijn, opgebeld. De anderen krijgen een sms. Ook alle hoogrisicocontacten krijgen een sms. Je wordt dus niet meer gebeld als iemand in je omgeving positief testte, maar je ontvangt een bericht.
Als er capaciteit over is, worden wel nog zoveel mensen als mogelijk gebeld, benadrukt Joris Moonens van het Agentschap Zorg & Gezondheid, maar die ruimte is er steeds minder.
Als het aantal besmettingen nog lang aanhoudt of stijgt, dan zal het contactcenter waarschijnlijk iedereen per sms verwittigen, ook de mensen met een hoge virale lading. Dan wordt alle telefooncapaciteit ingezet voor het beantwoorden van inkomende oproepen. En dat scenario komt volgens Joris Moonens steeds dichterbij.
Virale lading geeft aan hoe besmettelijk je bent
Als je getest wordt op een virus, komt er een waarde uit de test: hoe aanwezig is dat virus in je lichaam? Dat is een parameter die je altijd krijgt wanneer je op een virus getest wordt, ook bij HIV bijvoorbeeld.
Hoe meer virale lading je hebt, hoe gemakkelijker een besmetting opgespoord wordt. Dat is de reden dat een zelftest soms negatief is en een pcr-test toch positief (tenminste als de zelftest goed afgenomen is). Maar een hogere virale lading zegt ook iets over je besmettelijkheid. De fameuze “superverspreider” is dus iemand met een heel hoge virale lading. Gemiddeld genomen hebben ziekere mensen ook een hogere virale lading, maar dat is niet noodzakelijk zo. Iemand kan een heel hoge virale lading hebben zonder ziek in bed te liggen. Dat is wat er aan de hand is bij “superverspreiders”.
Waarvoor kan ik bellen naar het contact center?
Als je een positieve zelftest hebt afgelegd, kan je van de contactonderzoekers een testcode voor een PCR-test krijgen. Zij zullen als die PCR-test positief is de hoogrisicocontacten die je doorgeeft, verwittigen, al kan je dat in tussentijd alvast zelf doen. Je kan ook op deze website je contactpersonen gewoon zelf doorgeven zodat ze worden verwittigd.
Je kan via het contactcenter ook je quarantainecertificaat krijgen, bijvoorbeeld voor je werkgever.
Bekijk in dit artikel een stappenplan over wanneer je je moet laten testen en wanneer je in quarantaine moet.
Het contactcenter bereik je via 02 214 19 19.
De wachttijd om binnen te raken in het contactcenter lag even wat hoger omdat er nog moest overgeschakeld worden naar de nieuwe aanpak, maar dat lijkt te beteren door die nieuwe aanpak. Volgens Joris Moonens van Agentschap Zorg & Gezondheid was de gemiddelde wachttijd op 19 januari anderhalve minuut. Er kwamen die dag ongeveer 10.000 oproepen binnen.
Heeft het contactonderzoek nog wel zin?
Volgens biostatisticus Geert Molenberghs zeker wel. “Contacttracing werkt het beste in een endemische situatie, als er weinig besmettingen zijn en je een uitbraak kan voorkomen. We merken bijvoorbeeld niet veel meer van tbc, omdat dat dat permanent getraced wordt”, legt Molenberghs uit. “In een piekperiode tijdens een pandemie kan de logistiek natuurlijk niet op tegen het virus, maar dat wil niet zeggen dat het geen zin heeft. Er loopt water over de emmer, maar er zit ook nog water in de emmer: je houdt nog steeds een stuk van de verspreiding tegen".
Ook Moonens is ervan overtuigd dat we nog meer besmettingen zouden hebben als er geen contactonderzoek was. Zeker bij superverspreiders, mensen die een hoge virale lading hebben, kan er zo adequaat gehandeld worden.
Waarom wachten op PCR-test?
De contactonderzoekers zullen je hoogrisicocontacten pas verwittigen als je een positief testresultaat hebt van een PCR-test, nog niet na je positieve zelftest. Verliezen we dan geen kostbare tijd om hoogrisicocontacten te verwittigen? Het resultaat van een PCR-test komt namelijk 24 tot 48 uur na de testafname.
Molenberghs vindt van wel. "Zeker bij de omikron-variant, die een kortere generatietijd heeft", de tijd tussen het moment waarop je zelf besmet wordt en het moment vanaf wanneer je mensen kan besmetten. "Er valt zeker iets voor te zeggen om al te reageren op de positieve zelftest. Je kan in elk geval zelf je contacten op de hoogte stellen".
“Het systeem werkt met de resultaten van de PCR-test,” vertelt Joris Moonens, “Die wordt geregistreerd en is ook het meest betrouwbaar”. "We zouden de optie om in te grijpen op basis van de zelftest kunnen overwegen. Daar moet het Interfederaal Comité voor Testing & Tracing zich dan over buigen."